با اخبار اقتصاد همراه ما باشید : اعلام زمان وایز یارانه شهریور ماه 1401 افزایش یارانه شهریور ماه به چه کسانی تعلق میگیرد , یارانه شهریور ماه نقد پرداخت میشود یا بصورت کالا عرضه میشود , پرداخت یارانه نقدی برای دولت بهتر است یا کالایی؟ این ماه منتظر یارانه نقدی باشیم یا کالابرگ ( کوپنی) ؟
زمان واریز یارانه شهریور ماه/ افزایش یارانه به کجا رسید؟
شهروندانی که نامشان در دهک اول تا نهم درآمدی قرار دارد باید دو هفته دیگر منتظر بمانند تا یارانه شهریور ماه خود را دریافت کنند. شمارش معکوس برای رسیدن به این موعد پرداخت درحالی است که در روزهای گذشته مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه از احتمال افزایش مبلغ یارانه‌ها خبر داده بود.
شهروندانی که نامشان در دهک اول تا نهم درآمدی قرار دارد باید دو هفته دیگر منتظر بمانند تا یارانه شهریور ماه خود را دریافت کنند. شمارش معکوس برای رسیدن به این موعد پرداخت درحالی است که در روزهای گذشته مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه از احتمال افزایش مبلغ یارانه‌ها خبر داده بود.
برنامه اصلاح ارز ترجیحی در ازای پرداخت یارانه‌های سیصد و چهارصد هزار تومانی به شهروندان مشمول عملیاتی شد و دولت متعهد شد تا به شرط آنکه قیمت اقلام ضروری مطابق شهریورماه سال ۱۴۰۰ ثابت بماند، این طرح را اجرایی کند.
نزدیک به یک سال از موعدی که به عنوان مبنای تثبیت قیمت‌ها درنظر گرفته شده بود، می‌گذرد و در این مدت قیمت اقلام ضروری دستخوش تغییر و نوسان بوده‌است.
به نظر می‌رسد صحبت‌های اخیر رئیس سازمان برنامه و بودجه در خصوص احتمال افزایش مبلغ یارانه‌ها به استناد همین تکلیف فانونی باشد.
پیش از این نیز محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد در تبیین این تکلیف قانونی به تجارت‌نیوز گفت: به احتمال زیاد تاکید بر مبنا قرار گرفتن قیمت شهریورماه اقلام ضروری به معنای آن است که میزان پرداخت از جیبی که توسط شهروندان برای خرید مقدار معینی از یک کالای ضروری صورت میگیرد به اندازه شهریور ماه سال ۱۴۰۰ باشد و در عمل در الگوی نرمال مصرفی تغییری ایجاد نشود.
هرچند احتمال افزایش مبالغ یارانه جدید در حد نقل قول انجام شده از رئیس سازمان برنامه و بودجه باقیمانده است اما این روزها زمزمه افزایش حقوق کارکنان شاغل و بازنشسته دولت نیز در قالب لایحه اصلاحیه بودجه سال ۱۴۰۱ مطرح است.
یارانه شهریور کی واریز میشود؟
مطابق روال دفعات گذشته، این بار نیز در فاصله زمانی شامگاه بیستم تا بامداد بیست یکم یارانه معیشتی شهریور ماه از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد.
البته در یکصد و سی و نهمین مرحله واریز یارانه معیشتی، قرار است باقیمانده معوقات گروهی از جاماندگان و معترضان تایید صلاحیت شده تسویه شود.
پیش از این سازمان هدفمندی یارانه‌ها در مقام کارگزار پرداخت یارانه معیشتی اعلام کرده بود: شهروندانی که از مرداد ماه به فهرست یارانه بگیران اضافه می‌شوند بخشی از مطالبات خود را شهریور ماه دریافت خواهند کرد.
از اردیبهشت ماه سال جاری که برنامه اصلاح ارز ترجیحی دولت عملیاتی شد، یارانه جدیدی به شهروندان مستقر در دهک‌های درآمدی اول تا نهم تعلق گرفت.
در عین حال دولت تضمین کرد تا به شهروندانی که بعد از این به فهرست یارانه بگیران اضافه می‌شوند، یارانه معوقه را از همان اردیبهشت ماه پرداخت خواهد کرد.
یارانه شهریور را نقد پرداخت می‌کنند یا کالا می‌دهند؟
طبق روال چند ماه گذشته ۲۲ شهریور ماه باید یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به حساب سرپرستان خانوار واریز شود. اما به روال چهار ماه گذشته سوال اصلی این است که یارانه شهریور نقدی است یا کالایی؟
اما قرار شد تا زمان آماده‌سازی زیرساخت‌ها، پرداخت یارانه، نقدی باشد و هنوز زیرساخت‌های پرداخت کوپن الکترونیک فراهم نشده است. پس پرداخت شهریور ماه هم به صورت نقدی است و مردم می‌توانند منتظر دریافت یارانه نقدی به روال ماه‌های قبل باشند.
اما زمزمه‌هایی که مطرح میشود حاکی از این است که دولت باید از مهرماه یارانه نقدی را به صورت کالابرگ پرداخت کند. چراکه در غیر این صورت این سرپیچی از قانون بودجه است و تخلف محسوب میشود.
معاون اقتصادی وزارت اقتصاد چندی پیش از توزیع کالابرگ از ماه آینده خبر داد و گفت: این امکان وجود دارد که از اول مهرماه طرح کالابرگ به صورت آزمایشی اجرایی شود. البته شرط پرداخت کالابرگ الکترونیک این است که دولت بتواند کالاهای اساسی را با قیمت شهریور ۱۴۰۱ پرداخت کند و دولت در نامه‌ای اعلام کرده چنین کاری شدنی نیست.
البته خبری هم که معاون وزیر هم اعلام کرده قطعی نیست و او تنها گفته زیر ساخت‌های فنی آماده و امکان اجرای آزمایشی توزیع کالابرگ وجود دارد. در صورتی که طرح اجرایی در دولت به تصویب برسد، از تاریخ یک مهر ماه این امکان وجود دارد که طرح به‌صورت آزمایشی اجرایی شود.
اما در این خبر هم نه مشخص است که یارانه نقدی تا چه زمان پرداخت میشود و نه مشخص است که منظور از اجرای آزمایشی کالابرگ چیست.
یعنی هنوز مشخص نیست که آیا دولت یارانه مهر را هم نقدی می‌دهد یا کالایی.
اما هفته گذشته بود که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که چون امکان پرداخت کالا با قیمت شهریور ۱۴۰۰ وجود ندارد، امکان دارد که مبلغ یارانه نقدی بیشتر شود. او گفته این یکی از پیشنهادات دولت و در دست بررسی است. بر اساس گفته میرکاظمی احتمال افزایش یارانه نقدی و پرداخت آن بیشتر شده است.
پرداخت کدام یارانه برای دولت بهتر است؟ نقدی یا کالایی؟
اردیبهشت ماه امسال که برنامه اصلاح ارز ترجیحی به مرحله واریز یارنه معیشتی جدید رسید، دولت اعلام کرد که به صورت موقت و تا اطلاع ثانوی یارانه نقدی پرداخت خواهد کرد.
دو هفته مانده تا موعد واریز یارانه معیشتی شهریور ماه، صحبت از احتمال افزایش مبلغ یارانه درمیان است اما هنوز معلوم نیست که پرداخت نقدی یارانه‌ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟
اردیبهشت ماه امسال که برنامه اصلاح ارز ترجیحی به مرحله واریز یارنه معیشتی جدید رسید، دولت اعلام کرد که به صورت موقت و تا اطلاع ثانوی یارانه نقدی پرداخت خواهد کرد. این کمک هزنیه بابت خرید اقلام ضروری به شهروندانی تعلق گرفت که در دهک درآمدی اول تا نهم قرار دارند.
این مهلت موقت قرار بود نهایت برای دو تا سه ماه ادامه پیدا کند اما حالا در آستانه واریز چهارمین نوبت آن، برنامه دولت برای پرداخت کالایی یارانه معلوم نیست، هرچند فهرست دریافت کنندگان تغییر می‌کند و تازه صحبت از افزایش اجتمالی آن هم در میان است.
محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد و امور دارایی در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: هرگونه تصمیم گیری درباره نحوه پرداخت یارانه اقلام کالایی با وزارت رفاه است. البته در این مدت توزیع کالایی یارانه به صورت آزمایشی و محدود در برخی از نقاط کشور در حال اجراست، خانوارهایی که در این جامعه هدف قرار دارند، تحت پوشش حمایت برخی نهادهای خاص هستند و بنابراین ضمن آنکه یارانه معیشتی خود را به صورت نقدی دریافت می‌کنند به صورت آزمایشی از حمایت‌های کالایی نهاد مربوطه نیز منتفع می‌شوند، نتیجه این طرح می‌تواند در تصمیم گیری نهایی دولت موثر باشد اما در حال حاضر ترجیح دولت می‌دهد تا این موضوع رسانه‌ای نشود.
پرداخت کالایی یا نقدی، کدام بهتر است؟
در مورد تغییر شیوه پرداخت یارانه معیشتی، معلوم نیست دولت چه زمانی به جمع بندی نهایی خواهد رسید اما به نظر می‌رسد، هم دولت و هم شهروندان از نقدی بودن یارانه جدید استقبال خواهند می‌کنند.
وحید شقاقی شهری، اقتصاددان نیز با تایید این دیدگاه به تجارت‌نیوز می‌گوید: مردم از نقدی بودن یارانه معیشتی استقبال بیشتری می‌کنند تا دریافت کالابرگ یا سبد رفاهی، این نتیجه نظر سنجی‌های انجام شده است. از طرف دیگر برای دولت نیز پرداخت یارانه به شیوه نقدی مقرون به صرفه‌تر است.
توزیع کالایی یارانه اتفاقی بود که تا اواسط دهه ۸۰ در قالب کالابرگ، کوپن و بن در میان بخش‌های مختلف جامعه ادامه داشت، در تمام این سال‌ها انتقاد از کیفیت نامرغوب کالاهای کوپنی و شفاف نبودن چرخه تدارک و توزیع اقلام ضروری، مطلبی بود که مردم زیاد، راجع به آن صحبت می‌کردند.
شقاقی شهری اما دراین باره می‌گوید: توزیع کالایی یارانه هم برای دولت و هم برای مردم هزینه به دنبال دارد. در شیوه کالایی دولت باید بابت تهیه، جابه‌جایی و نگهداری اقلام کالایی هزینه اضافی پرداخت کند، از طرفی به دلیل تفاوت‌های اقتصادی و جغرافیایی سلیقه و نیازهای مصرفی همه مردم یکسان نیست، عموم شهروندان ترجیح می‌دهند که یارانه را نقدی دریافت و به اختیار خودشان خرج کنند.
الزاماتی که باید در پرداخت یارانه لحاظ شود
اما پرداخت یارانه معیشتی جدید صرف نظر از اینکه نقدی یا کالایی باشد، نیازمند الزاماتی است که باید از سوی دولت در نظر گرفته شود.
تجربه پرداخت رقم ثابت چهل و پنج هزار تومان کمک هزینه معیشتی برای مدتی بیش از دوازده سال، نشان می‌دهد که اگر قصد دولت جبران شکاف میان هزینه و درآمد زندگی شهروندان است باید برای ترمیم مبالغ یارانه نیز برنامه داشته باشد.
شاید برای همین بود که هفته گذشته مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه از احتمال افزایش مبالغ یارانه‌ها خبر داد.
شقاقی شهری در این باره می‌گوید: مسیری که در پرداخت یارانه ۴۵ هزار تومانی طی شد، از ابتدا غلط بود و ارزش این پول نهایت در همان سه تا چهار سال اول از بین رفت در حالی که دهه نود تورم به شدت افزایش یافت. برای همین دولت باید متناسب با تورم سالانه و یا میانگین تورم بلند مدت این کمک هزینه را ترمیم کند تا پرداخت آن در زندگی روزانه مردم موثر باشد.
این استاد دانشگاه در خصوص نحوه ترمیم یارانه معیشتی می گوید: در ایران به دلیل پیاده نشدن اصلاحات ساختاری اقتصادی با یک هسته تورمی سخت روبرو هستیم، این یعنی حتی اگر اتفاق بدی هم نیفتد بازهم سالانه نرخ تورم در ایران پانزده درصد رشد خواهد داشت، برای همین نرخ تورم در ایران سال به سال تغییر می‌کند. از طرفی طبق محاسبات میانگین تورم بلند مدت در ایران بیست درصد است و این یعنی دولت باید مبلغ کمک هزینه معیشتی جدید را متناسب با تورم سالانه و یا میانگین تورم بلند مدت ترمیم کند.
وی افزود: این یعنی دولت نمی‌توان به مانند دوره قبل مبلغ یارانه نقدی را تا مدت نامعلوم به صورت سیصد یا چهارصد هزار تومان پرداخت کند.
یارانه‌بگیران بخوانند/ این ماه منتظر یارانه نقدی باشیم یا کالابرگ؟
دولت ۲۰ شهریور یارانه نقدی را پرداخت می‌کند. کالابرگ نیز زمانی اجرایی میشود که سامانه آن آماده شده و در حوزه‌های کوچک‌تر امتحان خود را پس داده باشد.
به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند مردم به گرفتن یارانه نقدی علاقه دارند، اما دولت به ارائه کالابرگ متعهد است.
مسعود میرکاظمی درباره برخی خبرها مبنی بر اجرا آزمایشی طرح کالابرگ الکترونیکی از مهرماه، تصریح کرد: کالابرگ قانون و تعهد دولت است. سامانه کالابرگ تاکنون آماده نبوده است. معمولا وقتی سامانه مهیا میشود باید در حوزه کوچک‌تری اجرا شود. دلیل این کار این است که اگر مشکلی در سامانه باشد احصا و برطرف شود تا در اجرای عمومی برای مردم مسئله‌ای پیش نیاید.
میرکاظمی گفت: نظرسنجی‌های ما نشان می‌دهد که مردم بیشتر به یارانه نقدی علاقه‌مند هستند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا مبلغ یارانه نقدی که در ماه‌های گذشته به مردم پرداخت می‌شد ۲۰ شهریور هم برای آنان واریز میشود یا نه؟ خاطرنشان کرد: بله، آن مبلغ سر جای خود است و هر وقت که کالابرگ بیاید، جایگزین پرداخت نقدی میشود. مردم این ماه هم طبق معمول دریافت نقدی خواهند داشت.
دولت برای حمایت از اقشار ضعیف، جلوگیری از رانت و هم‌چنین عادلانه‌سازی یارانه‌ها اعلام کرد که شیوه پرداخت یارانه و اختصاص ارز ۴۲۰۰تومانی را تغییر می‌دهد. دولت مقرر کرد یارانه به‌جای واردکننده، به انتهای زنجیره یعنی مردم داده شود.
در این راستا از نیمه اردیبهشت‌ماه امسال مبالغ ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰هزار تومانی را به‌عنوان یارانه نقدی متناسب با دهک‌بندی‌ها به‌صورت ماهانه به مردم پرداخت کرد. مسئولان دولتی اعلام کردند که قرار است اعتباری را در قالب کالابرگ الکترونیکی در اختیار مردم قرار دهند. به‌گفته دولت، تا زمانی که زیرساخت این اقدام فراهم شود پرداخت یارانه نقدی ادامه دارد.
