علت خشکی چشم چیست؟ دلایل و درمان

سندروم چشم‌های خشک یا بیماری خشکی چشم هنگامی رخ می‌دهد که اشک چشم‌ها خشک شده باشد. خشکی چشم یعنی چشم‌ها به اندازه‌ی کافی اشک تولید نمی‌کنند یا به دلیل وضعیت غیر طبیعی پلک‌ها و یا ترکیب نامناسب اشک به سرعت تبخیر شود. برای مثال خشکی چشم ممکن است در صورت عدم تولید اشک کافی یا تولید اشک‌های با کیفیت پایین رخ دهد.

دسترسی سریع به عناوین اصلی:

• علت خشکی چشم
• خشکی چشم‌ها چه عوارضی دارد؟
• علائم خشکی چشم‌ها
• درمان خشکی چشم
• پیشگیری از خشکی چشم
• خشکی چشم و سردرد

چرا تولید اشک مهم است؟

اشک چیزی فراتر از آب ساده است. اشک، مخلوط پیچیده‌ای‌ از آب، چربی‌ها، پروتئین، مواد معدنی، مواد ضد باکتری و عوامل رشد است. این مخلوط، سطح چشم را نرم و شفاف می‌سازد و دید خوب بدون آن امکان‌پذیر نیست. اما گاهی اشک چشم‌ها خشک شده و مشکلاتی در چشم ایجاد می‌کند.

ما در این مطلب از سایت  به معرفی دلایل و علائم خشکی چشم و همچنین روش‌های پزشکی و خانگی درمان خشکی چشم پرداخته‌ایم. در ادامه همراه ما باشید:

سندرم خشکی چشم چیست؟

خشکی چشم به انگلیسی (Dry eyes)؛ شرایطی است که به واسطه مقدار یا کیفیت ناکافی اشک رخ می‌دهد. این اشک برای لغزنده و مرطوب نگه داشتم چشم‌ها ضروری است. خشکی چشم آزار دهنده و دردناک است. از دلایل خشکی چشم می‌توان به عوامل محیطی و دارویی اشاره کرد.

خشکی چشم شرایطی شایع است و می‌تواند موجب علائم ناخوشایندی مانند موارد زیر شود:

• احساس خراشیدگی، مانند این که چیزی در چشم وجود دارد؛
• احساس سوزش یا گزش در چشم؛
• قرمزی چشم؛
• حساسیت به نور؛
• تاری دید.

خشکی چشم می‌تواند به واسطه دلایل مختلفی از جمله مصرف برخی داروها، جراحی چشم با لیزر، قرار گرفتن در معرض محیط بادی، دودی یا خشک، و خیره‌شدن به نمایشگر برای مدت زمانی طولانی رخ دهد.

علت خشکی چشم چیست؟

علت اصلی خشکی چشم، کاهش تولید اشک چشم است. زمانیکه چشم شما اشک کمتر یا با کیفیت پایین‌تری تولید کند، رطوبت چشم‌ها کم می‌شود و باعث خشک شدن آنها می‌شود. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ عواملی متعددی در ایجاد خشکی چشم دخیل هستند. برای برخی افراد، علت خشکی چشم، کاهش تولید اشک می‌باشد. برای افراد دیگر، علت خشکی چشم، افزایش تبخیر اشک و عدم تعادل در تولید اشک می‌باشد.

شایع‌ترین دلایل خشک شدن چشم‌ها عبارتند از:

کاهش تولید اشک

خشکی چشم زمانی رخ می‌دهد که قادر به تولید اشک کافی نباشید. واژه پزشکی برای این بیماری، التهاب قرنیه و ملتحمه می‌باشد. علل متداول کاهش تولید اشک عبارتند از:

• افزایش سن: بعد از 40 سالگی، تولید اشک کاهش می‌یابد.
  
• برخی شرایط پزشکی خاص: شامل دیابت، آرتریت روماتوئید، لوپوس، تصلب پوست، سندرم اسیوگرن، اختلالات تیروئید و کمبود ویتامین A؛
• مصرف برخی داروها: شامل، آنتی‌هیستامین‌ها، ضد احتقان‌ها، درمان به روش جایگزینی هورمون، ضد افسردگی‌ها، و داروهای فشارخون، آکنه و داروهایی برای کنترل تولید‌مثل و بیماری پارکینسون؛
• جراحی لیزر چشم: اگرچه بسیاری از علائم خشکی چشم مربوط به این جراحی، موقتی هستند؛
• آسیب غدد اشکی ناشی از التهاب یا قرار گرفتن در معرض تشعشع؛

افزایش تبخیر اشک

یکی دیگر از دلایل خشکی چشم‌ها، افزایش تبخیر اشک است و متداول‌ترین دلایل افزایش تبخیر اشک عبارتند از:

• باد، دود یا هوای خشک؛
• پلک زدن کم، که در زمان تمرکز، بیشتر رخ می‌دهد، برای مثال، در حین مطالعه، رانندگی یا کار با کامپیوتر؛
• مشکلات پلک، نظیر برگشت پلک به بیرون (اکتروپیون) و برگشت پلک به داخل (انتروپیون)؛

عدم تعادل در ترکیبات اشک

لایه اشکی دارای سه لایه اصلی می‌باشد: چربی، آب و مخاط. هرگونه مشکل در هر یک از این لایه‌ها می‌تواند سبب خشکی چشم گردد. برای مثال، لایه چربی تولید شده توسط غدد کوچک موجود در لبه پلک شما (غدد میبومین) ممکن است مسدود شود. غدد میبومین مسدود شده در افراد مبتلا به التهاب لبه پلک‌ها (بلفاریتیس)، رزاسه یا اختلالات پوستی، بسیار متداول‌تر است.

در کنار دلایل گفته شده، خشکی چشم چند علت دیگر نیز دارد:

• جسنیت: کمبود اشک در زنان بیشتر است، بخصوص اگر بدلیل بارداری، استفاده از قرص‌های ضد بارداری یا یائستگی، تغییرات هورمونی را تجربه کنند.
• داشتن رژیم غذایی که فاقد ویتامین A کافی باشد: ویتامین A در جگر، هویج، و بوروکلی یافت می‌شود، یا اینکه دارای اسیدهای چرب امگا 3 کم باشد، که در ماهی، گردو و روغن‌های گیاهی یافت می‌شوند.
• عوامل محیطی: فاکتورهای آب و هوایی شامل آب و هوای خشک، خورشید، باد، و سایر انواع آب و هوای داغ و خشک مانند کابین هواپیما، می‌شود. ارتفاع بالا، سیگار کشیدن، و استفاده از لنزهای تماسی نیز ریسک فاکتور هستند.
• استفاده‌ی زیاد از چشم‌ها: استفاده از مانیتور کامپیوتر، خواندن یا رانندگی وسایل نقلیه که با افزایش تمرکز بینایی باعث کاهش سرعت پلک زدن می‌شوند نیز می‌توانند باعث خشک شدن چشم شوند.
• بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌هایی نظیر زونا و فلج بل نیز می‌توانند باعث خشکی چشم شوند.

در کنار دلایل گفته شده، یک دلیل دیگر به اسم «ویروس کرونا» را باید اضافه این لیست اضافه کرد. این روزها با توجه به شیوع ویروس کرونا و استفاده مداوم افراد از ماسک، باعث شده که عارضه خشکی چشم افزایش پیدا کند. در ادامه راهکاری را برای پیشگیری و درمان خشکی چشم که به واسطه استفاده از ماسک صورت ایجاد شده است، توضیح داده‌ایم.

خشکی چشم چه عوارضی دارد؟

افرادی که مبتلا به خشکی چشم هستند ممکن است این عوارض را تجربه کنند:

• عفونت چشمی: اشک شما از سطح چشم‌های شما در برابر عفونت محافظت می‌کند. بدون وجود اشک کافی، ممکن است ریسک بالای عفونت چشم را داشته باشید.
• آسیب به سطح چشم: اگر خشکی چشم بدون درمان بماند، ممکن است سبب التهاب چشم، انحراف سطح قرنیه، آسیب قرنیه و مشکلات بینایی گردد.
• کیفیت پایین زندگی: خشکی چشم، انجام کارهای روزمره نظیر مطالعه را دشوار می‌سازد.

علائم و نشانه‌های خشک بودن چشم‌ها

علائم و نشانه‌های خشکی چشم، که معمولا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد، عبارتند از:

• احساس نیش زدن، سوزش، و خارش در چشم‌ها؛
• مخاط غلیظ و زیاد در اطراف چشم‌ها؛
• حساسیت به نور؛
• قرمزی چشم‌ها؛
• احساس وجود جسم خارجی در چشم؛
• مشکل در استفاده از لنزهای تماسی؛
• مشکل در رانندگی در شب؛
• اشک‌ریزی چشم، که بدلیل پاسخ بدن به خشکی چشم صورت می‌پذیرد؛
• تاری دید یا خستگی چشم.

جالب است بدانید که آبریزش چشم نیز می‌تواند یکی از علائم سندرم خشکی چشم باشد. علت آن این است که سطح چشم گاهی اوقات اقدام به تولید بیش از حد بخش آبکی اشک به عنوان یک مکانیزم محافظتی می‌کند. اما این اشک واکنشی برای مدت زمان طولانی روی چشم نمی‌ماند تا بتواند خشکی چشم را برطرف کند. علاوه بر این علائم، خشکی چشم‌ها می‌تواند باعث التهاب و آسیب (گاهی اوقات دائمی) در سطح چشم شود. سندرم خشکی چشم می‌تواند بر نتیجه‌ی عمل لیزیک و جراحی آب مروارید تاثیر بگذارد.

توجه: اگر علائم طولانی مدت خشکی چشم، شامل چشم‌های قرمز، آزرده، خسته یا دردناک را داشتید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما می‌تواند گام‌هایی را جهت تعیین آنچه چشم‌های شما را اذیت می‌کند، بردارد و یا شما را به یک متخصص چشم پزشک ارجاع دهد.

درمان خشکی چشم چیست؟

روش‌های مختلفی برای درمان خشکی چشم وجود دارد. بعضی اوقات یک مشکل نهفته و یا یک عامل خارجی باعث خشکی چشم می‌شوند. بنابراین مشورت با پزشک به شما کمک می‌کند تا دلیل بروز این عارضه را دریابید. برخی از داروها باعث خشکی چشم خواهند شد، پس به راحتی با تعویض کردن آن‌ها می‌توان با خشکی چشم مقابله کرد.

روش‌های پزشکی درمان خشکی چشم

در بعضی مواقع برای درمان مشکل خشکی چشم از تولید اشک طبیعی با استفاده از قطره‌های چشمی یا اشک مصنوعی استفاده می‌شود اما اگر فرد مبتلا به بیماری‌های چشمی یا سیستمیک مانند عفونت چشم و یا سوریازیس باشد، لازم است که بیماری زمینه‌ای درمان شود.

فرد بیمار که دچار خشکی مزمن است با قطره‌های چشمی سیکلوسپورین که التهابات چشمی را کاهش می‌دهد و افزایش تولید اشک را تحریک می‌کند، می‌توانید خشکی چشم را درمان کند.

هشدار: اگر فردی عفونت چشم یا سابقه عفونت ویروسی هرپس در چشم داشت، نباید این دارو را مصرف کند.

بیمارانی که دچار بلفاریت هستند، ممکن است نیاز به شستشوی منظم ناحیه با محلول رقیق شامپو بچه داشته باشند. پزشک قطره‌ها یا پمادهای آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. گاهی آنتی بیوتیک خوراکی مانند تتراسایکلین یا داکسی سایکلین استفاده می‌شود. قطرات استروئیدی درصورتی که علائم التهاب بعد از چندین بار استفاده از قطرات چشمی، شدید باشند، می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. جراحی نیز در مواردی می‌تواند کمک کننده باشد (1).

داروهای خشکی چشم

برای بسیاری از افراد دارای علائم چشمی، استفاده مرتب از قطره‌های چشمی بدون نسخه (اشک مصنوعی) کافی است. اگر علائم شما همچنان پابرجا بوده و بسیار جدی‌تر باشد، ممکن است پزشک روش‌های زیر را به شما پیشنهاد دهد.

داروهای تجویزی که برای درمان خشکی چشم استفاده می‌شوند، عبارتند از (2):

• داروهایی برای کاهش تورم چشمی: تورم در لبه‌های پلک‌های شما می‌تواند غدد چربی را از ترشح چربی در اشک شما بازدارد. پزشک شما ممکن است آنتی‌بیوتیک را برای کاهش تورم تجویز نماید. آنتی‌بیوتیک برای چشم‌های خشک معمولا از طریق دهان مصرف می‌شوند، اگرچه برخی از آن‌ها نیز از طریق قطره و یا پماد مصرف می‌شوند.
• قطره‌های چشمی برای کنترل التهاب قرنیه: التهاب در سطح چشم شما (قرنیه) ممکن است با قطره‌های چشمی تجویز شده کنترل گردد، قطره‌هایی که شامل داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی سیکلوسپورین (رستاسیس) یا کورتیکواستروئیدها است. کورتیکواستروئیدها بدلیل اثرات جانبی احتمالی، برای استفاده طولانی مدت مناسب نیستند.
• مواد استریلی که در چشم قرار می‌گیرند و همانند اشک مصنوعی عمل می‌کنند: اگر مبتلا به علائم خشکی چشم متوسط تا شدید هستید و اشک مصنوعی کمکی به شما نمی‌کند، گزینه دیگر ممکن است استفاده از مواد استریل کوچکی باشد که شبیه به دانه برنج است. هیدروکسی پروپیل سلولز را یک بار در روز بین پلک پایینی و چشم خود قرار می‌دهید. این دانه ریز به آرامی حل می‌شود، و ماده‌ای را ترشح می‌کند که در قطره‌ای چشمی برای لیز کردن چشم استفاده می‌شود.
• داروهای محرک اشک: داروهایی بنام کولینرژیک (پیلوکارپین، سویملین) به افزایش تولید اشک کمک می‌کند. این داروها بصورت قرص، ژل یا قطرات چشمی در دسترس هستند. اثرات جانبی ممکن، شامل تعریق هستند.
• قطره‌های چشمی که از خون خود شما ساخته شده است: این قطره‌ها، قطره‌های سرم خونی اتولوگ نامیده می‌شوند. اگر علائم شدید خشکی چشم داشته باشید، ممکن است به سایر درمان‌ها پاسخ ندهید. برای ساختن این قطره‌ها، نمونه‌ای از خون شما فرآوری می‌شوند تا گلبول‌های قرمز آن خارج شده و با محلول نمک ترکیب گردد.

سایر اقداماتی که ممکن است برای درمان خشکی چشم انجام شود، شامل موارد زیر هستند:

• بستن مجاری اشک برای کاهش از دست دادن اشک: پزشک شما ممکن است روش درمانی را پیشنهاد کند تا جلوی محو شدن سریع اشک شما را از چشم بگیرد. این کار می‌تواند با بستن ناقص و یا کامل مجاری اشک انجام شود، مجاری که معمولا برای تخلیه اشک بکار می‌روند.
• مجاری اشک می‌توانند با ابزارهای کوچک سیلیکونی مسدود گردد: این ابزارها قابل برداشتن هستند. یا اینکه مجاری می‌توانند با رویه‌ای که در طی آن از حرارت استفاده می‌شود، مسدود شوند. این راه‌حل دائمی‌تری است که سوزاندن با حرارت نامیده می‌شود.
• استفاده از لنزهای تماسی خاص: از پزشک خود درباره لنزهای تماسی جدید که برای کمک به افراد مبتلا به خشکی چشم طراحی شده‌اند، سوال کنید.
• برخی افراد ممکن است لنزهای تماسی خاصی را انتخاب کنند که سطح چشم را محافظت کرده و رطوبت آن را حفظ می‌کنند.
• بازکردن غدد چربی: کمگرس‌های گرم و یا ماسک‌های چشمی که بطور روزانه استفاده می‌شوند، می‌توانند به تمیز کردن غدد چربی کمک کنند. دستگاه پالس حرارتی راه دیگری برای بازکردن غدد چربی است، اما مشخص نیست که آیا این روش مزیتی نسبت به کمپرس‌های گرم دارد.
• استفاده از نوردرمانی و ماساژ پلک: ثابت شده است، تکنیکی که نور شدید درمانی نامیده می‌شود و بعد از ماساژ پلک‌ها صورت می‌پذیرد، به افراد مبتلا به خشکی چشم کمک می‌کند.

در کنار روش‌های پزشکی درمان خشکی چشم‌ها، چند روش خانگی درمان خشکی چشم نیز وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها پرداخته‌ایم.

روش‌های خانگی برای درمان خشکی چشم

این درمان‌ها روش‌هایی موثر برای درمان خشکی چشم مزمن هستند (3):

• استفاده از یک حوله یا پارچه‌ی مرطوب و گرم: نگاه داشتن یک حوله و یا پارچه‌ی مرطوب و گرم به کاهش علایم بیماری کمک بسیار زیادی می‌کند.
• ماساژ دادن پلک‌ها با یک صابون ملایم یا شامپو بچه: چشمان خود را بسته و با نوک انگشتان خود صابون را بر روی پلک‌های خود مالیده و به آرامی ماساژ دهید.
• مصرف مکمل امگا 3: اضافه کردن مواد غذایی و یا مکمل‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 برای کاهش التهاب، به عنوان یکی از علایم بیماری بسیار موثر هستند. مصرف مکمل‌هایی مانند روغن ماهی هم بسیار کارآمد است، به جای همه‌ی این‌ها به افراد مبتلا به خشکی چشم توصیه شده که ماهی سالمون، ماهی ساردین و تخم کتان را در برنامه‌ی غذایی خود وارد کنند.
• استفاده از قطره‌ی چشمی روغن کرچک: روغن کرچک به کاهش سرعت تبخیر اشک چشم کمک می‌کند. در حال حاضر قطره‌های چشمی حاوی روغن کرچک به راحتی در دسترس هستند.

توجه: قبل استفاده از روش‌های خانگی، توصیه می‌کنیم حتماً با پزشک مشورت کنید.

دیگر روش‌های درمان خشکی چشم

فرد مبتلا به خشکی چشم به راحتی و با اعمال تغییراتی جزئی در سبک زندگی خود، می‌تواند علایم بیماری را کاهش دهد، مانند:

• استفاده از عینک‌های آفتابی دارای کناره‌ی محافظ از تبخیر اشک چشم جلوگیری می‌کند؛
• پلک زدن مداوم خصوصا در هنگامی که فرد به مدت طولانی در حال مطالعه و یا نگاه کردن به لپتاپ است، یکی دیگر از کارهایی است که برای درمان خشکی چشم توصیه شده است؛
• یک دستگاه بخور سرد به راحتی و خوبی محیط را مرطوب نگه می‌دارد؛
• نوشیدن مقدار کافی آب به حفظ رطوبت و آب رسانی بدن کمک می‌کند؛
• سیگار نکشیدن و در معرض دود سیگار دیگران نبودن هم از جمله اقدامات موثر است.

چگونه از خشکی چشم‌ها جلوگیری کنیم؟

اگر دچار خشکی چشم شدید، به موقعیت‌هایی توجه داشته باشید که به احتمال زیاد سبب علائم شما می‌شود. سپس روش‌هایی را بیابید تا از این موقعیت‌ها دوری کنید تا از علائم خشکی چشم پیشگیری کنید. برای نمونه:

از حضور در مکان‌هایی که هوا جریان تند دارد بپرهیزید

به این معنی که در مقابل پنکه یا کانال تهویه مطبوع که هوا را پرتاب می‌کند قرار نگیرید؛ یا اگر در این شرایط هستید حتما از پوشش‌های مناسب که باعث می‌شود باد به چشم های شما برخورد نکند استفاده کنید.

در زمستان از مرطوب کننده استفاده کنید

سیستم گرمایش خانه باعث می‌شود که رطوبت هوا کاهش یابد و در نتیجه باعث خشکی چشم‌ها می‌شود. استفاده از مرطوب کننده می‌تواند رطوبت مناسب را در هوا حفظ کند. اگر مرطوب کننده هوا در اختیار ندارید می‌توانید یک کتری آب را روی رادیاتور یا بخاری قرار بدهید تا با تبخیر آب میزان رطوب نرمال شود.

به چشم هایتان استراحت دهید

با مطالعه زیاد یا تماشای تلویزیون و کامپیوتر در چشم‌ها ایجاد خشکی می‌شود. بنابراین بسیار خوب است، اگر در حین این کارها به چشم‌های خود استراحت دهید تا بتوانند رطوبت از دست رفته را جایگزین کنند.

از دود سیگار دوری کنید

دود سیگار می‌تواند باعث اختلال در تولید اشک شود و ایجاد خشکی چشم کند. بنابراین ضروریست از مصرف یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار خودداری کنید.

از کمپرس گرم استفاده کنید سپس پلک های خود را بشویید

استفاده از کمپرس آب گرم و سپس شستشوی پلک‌ها با شامپوی بچه باعث تولید برخی انواع روغن‌ها در پلک می‌شود که در نهایت عاملی برای کیفیت بالاتر اشک است. مواد شوینده را به صورت کامل از روی چشم‌ها بشویید این کار باعث می‌شود مواد شوینده روی پلک نمانده و چشم‌های شما را تحریک نکند.

از مکمل‌های امگا 3 استفاده کنید

برخی افراد اعلام می‌کنند که پس از استفاده اومگا 3 در رژیم غذایی خود، شاهد کاهش خشکی چشم بوده‌اند. این چربی‌ها در دانه‌های کتان و ماهی‌های چرب وجود دارند. اما می‌توان این اسید چرب پر فایده را بصورت مکمل‌های غذایی در داروخانه‌ها تهیه کرد.

برای خشکی چشم چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر این درمان‌های گفته شده موثر نبودند یا حس می‌کنید شرایط جدی‌تر از درمان با دارو‌های ساده است، حتما به پزشک معالج رجوع کنید. در صورتی که علائم ذیل را داشتید حتما به چشم پزشکی مراجعه کنید:

• سرخی و تورم؛
• حس درد با کوچکترین حرکت به چشم‌ها؛
• آسیب دیدن چشم؛
• پوسته پوسته شدن چشم؛
• درد، تورم، سفت شدن حرکت چشم‌ها و پلک‌ها؛
• خشکی دهان؛

سوالاتی درباره خشکی چشم

در ادامه به چند سوال مهم درباره سندرم چشم‌های خشک پاسخ داده شده است:

1. آیا خشکی چشم به سرعت برطرف می‌شود؟

خشکی چشم در بیشتر موارد، یک بیماری مزمن است و هدف از درمان آن کاهش و از بین بردن علایم است.

2.آیا ممکن است بیمار، مبتلا به خشکی چشم باشد، اما اشک ریزش هم داشته باشد؟

بله، دلیل آن این است که اشک به صورت های متفاوتی تولید می شود. در ترشح پایه، اشک به آرامی ‌و یکنواخت تولید می‌شود و چشم مرطوب می‌ماند، اما در ترشح تحریکی، اشک به میزان زیاد و در پاسخ به تحریک یا احساسات تولید می‌شود.

3. آیا افزایش سن در ایجاد خشکی چشم دخیل است؟

با افزایش سن، تولید اشک مانند تولید پوست و مو کاهش می یابد. هنگامی که فرد قادر به ترشح کافی اشک نباشد، چشم به راحتی آسیب می‌بیند.

4. آیا خشکی چشم در دو جنس یکسان دیده می‌شود؟

خشکی چشم در زنان بیشتر است، به ویژه پس از دوران یائسگی که ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی باشد.

5. چه بیماری‌هایی با خشکی چشم همراهند؟

خشکی چشم در بیماری‌های روماتیسمی ‌مثل آرتریت روماتوئید ، لوپوس، اسکلرودرما و سندرم شوگرن، بلفاریت(التهاب لبه پلک‌ها)، روزاسه (بیماری است که با قرمزی و برجسته و ضخیم شدن عروق صورت و ضخیم شدن پوست بینی همراه است) و اختلالات پوستی دیگر دیده می شود. در سندرم شوگرن، خشکی چشم به همراه خشکی دهان و التهاب مفاصل دیده می‌شود.

6. آیا خشکی چشم می‌تواند در اثر عوارض جانبی داروها ایجاد شود؟

بله. انواع داروهای شایع که می‌توانند موجب "خشکی چشم" شوند شامل داروهای افزایش‌دهنده ادرار، داروهای ضد فشار خون، آنتی‌هیستامین‌ها و ضداحتقان‌ها(شامل قرص‌های سرماخوردگی)، داروهای خواب‌آور، داروهای ضد افسردگی، داروهای تجویزی برای درمان جوش(آکنه) و برخی از مسکن‌ها مانند مورفین هستند.

برخی از داروها ممکن است سبب کاهش ترشح اشک شوند. از آن جایی که استفاده از بعضی داروها ضروری است، خشکی چشم باید تحمل شده و یا با اشک مصنوعی درمان شود.

7. آیا راهی برای پیشگیری یا درمان خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک وجود دارد؟

باتوجه به وجود ویروس کرونا و الزام استفاده از ماسک، افراد زیادی ممکن است دچار خشکی چشم شوند. اگر شما هم به دلیل استفاده زیاد از ماسک صورت، دچار خشکی چشم شده‌اید در ادامه راهکاری برای رفع این مشکل توضیح داده‌ایم.

هنگام شب، شما می‌توانید از کمپرس گرم روی چشم های خود استفاده کنید. یک حوله را در آب گرم یا داغ خیس کرده و پس از گرفتن آب اضافه، آن را برای چند دقیقه روی چشم‌های خود قرار دهید. این می‌تواند به تحریک غدد میبومین در پلک چشم‌ها که مسئول چرب کردن لایه خارجی اشک هستند و ترشح روغن بیشتر توسط این غدد کمک کند. روغن بیشتر در اشک به روانسازی بهتر چشم کمک کرده و احتمال تبخیر سریع آن نیز کاهش می‌یابد.

استفاده از قطره‌های روان کننده چشم چند بار در روز نیز ممکن است مفید باشد. قطره‌های مبتنی بر چربی ممکن است موثرتر باشند زیرا از تبخیر سریع اشک پیشگیری می‌کنند. اما توجه داشته باشید این قطره‌ها زمانی که از لنزهای تماسی استفاده نمی‌کنید، کارایی لازم را ندارند.

اگر خشکی چشم مرتبط با استفاده از ماسک شما شدید است پوشیدن عینک‌های محافظ ممکن است کمک کند. در صورت قرارگیری درست، این عینک‌ها به حفظ رطوبت و جلوگیری از ورود ویروس به داخل چشم کمک می‌کنند. اگر همچنان با مشکل خشکی چشم مواجه باشید چشم پزشک شما ممکن است استفاده از لنزهای تماسی با قابلیت نفوذ گاز حاوی مایع که به نام لنز اسکلرال شاخته می‌شود را توصیه کند تا چشم‌ها با مایع پوشش داده شوند. این لنزها به حفظ رطوبت در چشم طی روز و همچنین اصلاح بینایی کمک می‌کنند (4).

8. آیا امکان دارد خشکی چشم باعث سردرد گردد؟

بسیاری از افراد مبتلا به سردرد نیز ممکن است دچار خشکی چشم باشند. افرادی که خشکی چشم دارند گاهی از شدت سردرد احساس ناراحتی می‌کنند. اما لازم است تحقیقات بیشتری در زمینه رابطه بین خشکی چشم و سردرد انجام شود، از جمله این که آیا یکی باعث دیگری می‌گردد یا سردرد و خشکی چشم یک علت مشترک دارند.

اگر محققان روزی به این نتیجه برسند که به طور قطع خشکی چشم باعث سردرد می‌گردد، این موضوع عجیب نخواهد بود، چرا که در حال حاضر برخی شواهد ارتباط بین خشکی چشم و میگرن را نشان می‌دهند. همچنین یکی از چشم پزشکان اعلام کرده است: زمانی که خشکی چشم را در 200 بیمار مبتلا به بیماری خفیف خشکی چشم که از سردرد نیز شکایت می‌کردند درمان نمود، دربیش از 90 درصد از کسانی که بهبود یافتند، سردرد آنها به طور قابل توجهی کاهش یافت و یا سردرد آنها پس از یک ماه از درمان خشکی چشم برطرف گردید (5).

سخن پایانی

عارضه خشکی چشم‌ها معمولاً موقتی است و در بسیاری از افراد به دلیل افزایش سن رخ می‌دهد؛ اما در بعضی موارد شرایط خیلی جدی‌تر از حالت طبیعی این عارضه است؛ سعی کنید در ابتدا از روش‌های سالم خانگی برای درمان خشکی چشم استفاده کرده و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید.