رنگشناسی چیست ؟ منابع رنگی+رنگهای سرد و گرم+خصوصیت رنگ ها

رنگ شناسی چیست؟

یکی از ابتدایی‌ترین و ساده‌ترین اصول برای هر هنرمندی، یادگیری تئوری رنگ‌ها و آشنایی با چرخه رنگ و هارمونی آن است. در کنار یادگیری مباحث تئوری، استفاده عملی این موارد در هنرهای مختلف، مهم‌ترین چالش برای هنرمندان  محسوب می‌شود.

یوهان ایتن -اولین کسی که درباره عناصر رنگ‌ها اظهار‌نظر کرد- می‌گوید کسی که دوست دارد استاد رنگ‌شناسی شود، باید هر رنگ را در کنار رنگ‌های دیگر ببیند، احساس و تجربه کند.

منابع رنگ

۱- منبع نور

رنگی که توسط یک منبع نوری مثل خورشید، چراغ،  آتش یا هر منبع  روشنایی دیگری ایجاد شود.

۲-رنگ جسم

رنگی که در صورت تابش نور سفید به یک جسم از آن منعکس و یا جذب شده و یا از آن عبور و در چشم انسان رنگ آن جسم را مشخص می‌کند. ( این پدیده به علت میزان متفاوت جذب هر رنگ است، مثلا جسم سیاه رنگ تقریباً نوری که به آن تابیده می‌شود سفید جذب می‌کند و جسم سفید همه آن را منعکس می‌کند.

آموزش رنگ شناسی و مبانی انواع رنگ

علم رنگ شناسی برای هنرمندان و استفاده از رنگ‌ها در جای درست بسیار مهم است. در واقع علم رنگ‌شناسی یعنی:

• شناخت انواع رنگ‌ها
• شناخت کاربرد هر رنگ
• شناخت ترکیبات مختلف رنگ‌ها
• شناخت مفاهیمی که با هر رنگ به ذهن متبادر می‌شود
• محل استفاده از هر رنگ

چرخه دوازده گانه رنگ ها

نیوتن برعکس یونگ، کسی بود که با استفاده از یک منشور مثلثی، نور سفید و بی‌رنگ خورشید را به طیف وسیعی از رنگ‌ها تجزیه کرد که به جز رنگ سرخابی همه رنگ‌های دیگر را دارد.

رنگ‌های اصلی یا درجه اول عبارت‌اند از : قرمز، آبی، زرد

ترتیب به این صورت است که قرمز به تدریج در ترکیب با زرد روشن‌تر شده و کم‌کم به نارنجی و پرتقالی و نهایتا به زرد نزدیک می‌شود و رنگ زرد نیز به همین ترتیب کم‌کم‌ با ایجاد طیفی از سبز و زنگاری به آبی نزدیک می‌شود و در نهایت با همین روش، به ایجاد طیفی از کاربنی و بنفش و در نهایت قرمز نزدیک می‌رسد.

اگر رنگ‌ّهای اصلی را روی مثلثی متساوی‌الاضلاع به صورتی بگذاریم، به شکلی که زرد بالا،‌ قرمز پایین سمت راست و آبی پایین سمت چپ باشد، با محاط کردن یک دایره به این مثلث به سوری که بین آنها یک شش‌ضلعی داشته‌باشیم، سه رنگ نارنجی، ‌زنگاری و بادمجانی خواهیم داشت که در اولی قرمز و زرد، در دومی زرد و آبی و در سومی آبی و قرمز تقریبا به یک میزان مشخص است. این شش‌ضلعی، شامل رنگ‌های درجه دوم است.

که در واقع از ترکیب رنگ‌های اصلی به صورت دو تا دو تا، ایجاد شده است:

قرمز + آبی = بنفش (بادمجانی)

قرمز + زرد = نارنجی

آبی + زرد = سبز (زنگاری)

این شش رنگ تا به اینجا به اضافه رنگ‌های طیف میانی آنها، چرخه دوازده‌گانه رنگ را تشکیل می‌دهند.

نکته دیگر آن است که برای هر رنگ در این چرخه، فقط یک رنگ مکمل وجود دارد که دقیقا رو‌به‌روی هم قرار می‌گیرند. زوج‌های مکمل معروف عبارت‌اند از :

بنفش ،‌ زرد
نارنجی ،‌ آبی
سبز ،‌ قرمز

ترکیب هر رنگ با مکملش، به رنگ خاکستری (خنثی) می‌رسد.

اگر رنگ‌های مکمل در کنار یکدیگر قرار بگیرند، همدیگر را تشدید می‌کنند و بیشتر به چشم می‌آیند. مثل پوشیدن رنگ قرمز و سبز با هم.

 برای کسب اطلاعات بیش تر درباره رنگ ها و تقاوت های آن ها، مقاله تفاوت rgb و cmyk را مطالعه کنید.

ترکیب افزایش یا کاهشی نورها

به ترکیب رنگ نورهایی که نتیجه آنها، نور روشن‌تری باشد،‌ ترکیب افزایشی می‌گویند. دو رنگ مکمل نوری، وقتی با هم ترکیب شوند، رنگ سفید به دست می‌آید. اما در موارد رنگی این قضیه برعکس است و نتیجه رنگ های تیره‌تر است .

خصوصیت رنگ ها

ته رنگ یا فام: منظور کیفیت رنگ است. مانند: زرد – سبز –  قرمز – آبی و …

روشنی یا درخشندگی: درجه‌ای از روشنایی هر رنگ که با سایر طیف‌های روشنی یا تیرگی همان رنگ متفاوت باشد .

شدت یا خلوص: به معنی درجه اشباع یا سیری رنگ است.

رنگ های سرد و گرم

یکی از مهم‌ترین اصول در رنگ‌شناسی سردی و گرمی آنهاست.

در مثلث ترکیبی رنگ‌های اصلی، رنگ قرمز بیشترین گرمی و رنگ آبی بیشترین سردی را نشان می‌دهند. زرد هم رنگ گرمی است؛ اما میزان آن نسبت به قرمز کمتر است.

بین رنگ‌های ترکیبی هم، رنگ‌هایی که با آبی ترکیب شوند، همگی سرد هستند؛ رنگ‌هایی که با زرد ترکیب شوند گرم و رنگ‌هایی که با قرمز ترکیب شوند، از همه گرم‌تر هستند.

به این ترتیب، ترکیب بنفش و قرمز از آبی، بنفش و زرد از سبز وترکیب سبز و آبی از آبی گرم‌تر هستند. همچنین رنگ سیاه خیلی سرد و رنگ سفید و خاکستری سرد است.

*اگر برای روشن کردن یک رنگ کمی آن را با رنگ سفید مخلوط کنید، رنگ جدید رنگ سرد خواهد بود.

*اگر برای تیره‌تر کردن یک رنگ آن را با رنگ سیاه مخلوط کنید، باز هم رنگ ترکیبی سرد می‌شود. اما میزان این سردی بیشتر از حالتی است که آن را با سفید ترکیب کنید.

*یک نکته مهم این است که اگر بخواهیم رنگی را روشن کنیم اما نخواهیم که زیاد سرد شود، از زرد به جای سفید استفاده می کنیم و اگر بخواهیم رنگی را تیره کنیم جوری که زیاد سرد نشود، به جای رنگ مشکی از قهوه‌ای استفاده می‌کنیم.

مفاهیم مربوط به زیبایی شناسی و ارزیابی رنگ‌ها

• امپرسیون (حساس عینی): به معنی احساسی و هدفی است که آن رنگ القا می‌کند.
• اکسپرسیون (هیجان و تاثیر زبانی):‌به معنی حالت رنگ است.
• کنستراکسیون (ساختمان یا سمبول)

تونالیته رنگ به چه معنیست؟

به درجات مختلف تاریکی و روشنی یک رنگ (تونالیته) می گویند.

رنگ‌های چرک را چطور می‌توان ایجاد کرد؟

رنگ های چرک از ترکیب هر رنگ با خاکستری به وجود می آیند و همگی سرد هستند.

کنتراست رنگ‌ها به چه معنیست؟

به اختلاف بین ماهیت و حالت‌های مختلف رنگ گفته می‌شود.

جمع بندی:

در این مقاله به بررسی مفاهیمی چون چرخه رنگ،‌ مفهوم رنگ، ‌رنگ در زیبایی‌شناسی،‌ مبانی ترکیب رنگ و همچنین انواع رنگ‌ها پرداختیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.