آنچه در این مقاله می‌خوانید
معرفی آزمایش های لازم برای چکاپ فشار خون
هزینه آزمایش فشار خون
تست های آزمایشگاهی برای پرفشاری خون
سوالات متداول شما
برای تجویز چکاپ فشار خون به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر مشکوک به فشارخون بالا هستید یا پزشک می‌خواهد آسیب‌های ناشی از فشارخون بالا را بررسی کند، آزمایش فشار خون برای شما تجویز می‌شود. در این آزمایش قند خون، چربی، هماتوکریت و فاکتورهای دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرند تا سلامت کلی بدن بررسی شود. در این مطلب همراه ما باشید تا به طور کامل توضیح دهیم، چه آزمایش‌هایی باید در چکاپ فشار خون بررسی شوند؟ هزینه این آزمایش چقدر است؟ آیا می‌توان در خانه فشار خون را اندازه گرفت؟ چند وقت یکبار انجام این آزمایش ضروری است؟
اگر قصد انجام این آزمایش را دارید یا می‌خواهید به دلیل فشارخون بالا سلامت کلی بدن را ارزیابی کنید، باید به دکتر قلب و عروق یا دکتر داخلی مراجعه کنید. در دکترتو امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصصان وجود دارد. همچنین می‌توانید برای تعیین نوبت حضوری از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.
معرفی آزمایش های لازم برای چکاپ فشار خون
آزمایش فشار خون بخشی طبیعی در روند معاینات پزشکی است. زمانی که به مطب پزشک مراجعه می‌کنید، برای تشخیص سلامتی کلی بدن از دستگاه فشارخون استفاده می‌شود. به‌خصوص دررابطه‌با افرادی که در معرض خطر این بیماری هستند یا بیماری‌های زمینه‌ای دیگری دارند، این چکاپ باید به طور منظم انجام شود.
علاوه بر این روش اندازه‌گیری فشارخون، برای افراد مبتلا به این بیماری چکاپ آزمایشگاهی فشار خون هم لازم است. معمولا از این آزمایش‌ها برای تشخیص بیماری‌هایی که باعث ایجاد فشار خون بالا می‌شوند یا ممکن است آن را تشدید کنند، استفاده می‌شود.
به نقل از webmd دررابطه‌با بیماری فشارخون و آسیب‌های ناشی از آن:
فشار خون بالا “بیماری خاموش” نامیده می‌شود. زیرا معمولا افراد نمی‌دانند که به آن مبتلا هستند. ممکن است هیچ علامت یا نشانه‌ای نداشته باشد. بااین‌وجود، به بدن آسیب رسانده و در نهایت ممکن است مشکلاتی مانند بیماری قلبی ایجاد کند. به همین دلیل مهم است که به طور منظم فشار خون خود را کنترل کنید. اگر همیشه فشارخون شما بالاتر از محدوده طبیعی بوده یا سابقه خانوادگی فشار خون دارید، حتما آزمایش فشار خون را در برنامه خود قرار دهید.
اگر فشارخون بالایی دارید و چکاپ‌های مربوطه را انجام نداده‌اید، در اسرع وقت به متخصص قلب و عروق، دکتر داخلی یا دکتر عمومی مراجعه کنید. برای مراجعه به پزشک می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
۱. شمارش کامل سلول های خونی
آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی جز مواردی است که در بسیاری از چکاپ‌های سلامتی از جمله آزمایش فشار خون تجویز می‌شود. در این آزمایش گلبول سفید، گلبول قرمز، پلاکت، هموگلوبین و هماتوکریت بررسی می‌شوند. افزایش یا کاهش هر یک از این سلول‌های خونی می‌تواند نشانه یک بیماری زمینه‌ای باشد. در چکاپ کامل بدن اولین موردی که بررسی آن اهمیت دارد، شمارش کامل سلول‌های خونی است.
برای انجام این آزمایش خون نیازی به ناشتا بودن نیست. اما معمولا این آزمایش در کنار فاکتورهای دیگر بررسی می‌شود. زیرا آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی تنها اطلاعات کلی را مشخص می‌کند. به عنوان مثال اگر تعداد سلول‌های خونی از حد طبیعی کمتر باشد، احتمالا شخص دچار کم‌خونی است. اگر تعداد گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین بیش از حد طبیعی باشد، می‌تواند نشانه بیماری قلبی باشد.
۲. آزمایش آنالیز ادرار
در آزمایش ادرار موارد مختلفی را می‌توان بررسی کرد. در این آزمایش مواد زائد کلیه‌ها بررسی می‌شود. آزمایش ادرار جنبه‌های مختلفی دارد. با مشاهده رنگ ادرار، شفافیت، بو و اندازه‌گیری مواد مختلف در آن می‌توان برخی بیماری‌ها را تشخیص داد. به‌عنوان‌مثال در بیماری دیابت، ادرار بوی شیرین می‌گیرد.
اگر در ادرار پروتئین یافت شود، احتمال دارد، نشانه بیماری کلیوی باشد. گلوکز نیز در ادرار نباید وجود داشته باشد. اگر مقدار این ماده در ادرار زیاد باشد، نشانه دیابت کنترل نشده است.
۳. اندازه گیری هماتوکریت
این آزمایش بخشی از آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی محسوب می‌شود. در آزمایش هماتوکریت، نسبت گلبول‌های قرمز در خون ارزیابی می‌شود. اگر هماتوکریت کمتر از حد طبیعی باشد، ممکن است شخص دچار کم‌خونی، کمبود ویتامین یا مواد معدنی یا خونریزی باشد. همچنین ممکن است علت آن افزایش گلبول‌های سفید به دلیل عفونت یا لوسمی باشد.
زمانی که هماتوکریت بیش از حد طبیعی است، احتمالا شخص دچار کم‌آبی، اختلالی مانند پلی سیتمی ورا، بیماری ریوی یا بیماری قلبی است. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
۴. بررسی نیتروژن اوره خون یا کراتین
در آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) مقدار نیتروژن اوره در خون اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش اطلاعات خوبی در مورد عملکرد کلیه به پزشک می‌دهد. بیماری مزمنی مانند فشارخون بالا یا دیابت ممکن است به کلیه‌ها آسیب وارد کنند. به همین دلیل لازم است این فاکتور در آزمایش فشار خون بررسی شود.
برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتایی نیست. اعداد بین ۶ تا ۲۴ میلی‌گرم در دسی‌لیتر در محدوده طبیعی هستند. گاهی ممکن است افزایش این فاکتور نشانه بیماری کلیوی نباشد و مربوط به مشکلاتی مانند کم‌آبی، انسداد مجاری ادرار، نارسایی احتقانی قلب، خونریزی گوارشی یا مصرف برخی داروها باشد. به همین دلیل پزشک باید پس از این آزمایش، روش‌های تشخیصی دیگری را تجویز کند.
۵. اندازه گیری پتاسیم
یکی از مواردی که در آزمایش فشار خون باید بررسی شود، میزان پتاسیم در خون است. پتاسیم نوعی الکترولیت بوده و وجود آن برای عملکرد قلب و ماهیچه‌ها ضروری است. سطح غیرطبیعی پتاسیم نشانه مشکل جدی مانند فشارخون بالا، بیماری کلیوی یا بیماری قلبی است.
اگر سطح پتاسیم در آزمایش بالا باشد، ممکن است نشانه ریتم نامنظم قلب، خستگی، ضعف یا حالت تهوع باشد. سطح پایین این ماده در خون احتمالا نشانه ریتم نامنظم قلب، گرفتگی عضلات، ضعف، خستگی یا یبوست است. برای انجام این آزمایش باید از چندین ساعت قبل ناشتا باشید.
۶. اندازه گیری قند ناشتا
همان‌طور که از نام این آزمایش مشخص است، در این آزمایش، مقدار قند خون بعد از چند ساعت ناشتا بودن بررسی می‌شود. از این آزمایش برای تشخیص دیابت، پیش دیابت یا دیابت بارداری استفاده می‌کنند. معمولا برای انجام آزمایش قند خون ناشتا لازم است ۸ تا ۱۲ ساعت چیزی نخورید.
اگر در این آزمایش سطح قند خون ناشتا کمتر از ۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، قند خون طبیعی است. اعداد بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر نشانه پیش دیابت و اعداد بالاتر از ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر نشانه دیابت است.
۷. آزمایش کلسیم خون
کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی است که در خون و استخوان‌های بدن یافت می‌شود. وجود این ماده برای سلامت قلب، ماهیچه‌ها، اعصاب، استخوان‌ها و دندان‌ها ضروری است. اگر مقدار آن در خون بیش از حد یا خیلی کم باشد، ممکن است نشانه بیماری استخوان، تیروئید یا بیماری کلیوی باشد.
اگر علائمی مانند تکرر ادرار، تهوع و استفراغ، یبوست یا درد شکم دارید، احتمال دارد میزان کلسیم خون افزایش پیدا کرده باشد. علائمی مانند گرفتگی عضلات، سوزن‌سوزن شدن لب‌ها و ضربان قلب نامنظم از نشانه‌های پایین بودن کلسیم است.
۸. آزمایش چربی خون
در آزمایش چربی خون میزان کلسترول و تری‌گلیسیرید اندازه‌گیری می‌شود. این آزمایش برای نظارت بر خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی انجام می‌شود. چربی زیاد در خون باعث تجمع در رگ‌های خونی شده و مشکلات قلبی را در پی دارد. در آزمایش چربی خون پنج فاکتور زیر بررسی می‌شود.
- کلسترول تام شامل LDL-C، VLDL-C و HDL-C.
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول بد (LDL)
- تری گلیسیرید
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی خیلی کم (VLDL)
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا یا کلسترول خوب (HDL)
برای انجام این آزمایش باید حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید.
۹. اندازه گیری آلدسترون
در این آزمایش میزان آلدسترون در خون یا ادرار مشخص می‌شود. آلدسترون هورمونی در غده فوق‌کلیوی است که به کنترل فشارخون و تعادل سدیم و پتاسیم کمک می‌کند. معمولا برای پیداکردن علت فشارخون بالا این آزمایش انجام می‌شود.
اگر میزان ترشح آلدسترون بالا باشد، علائمی مانند ضعف، افزایش تشنگی، تکرر ادرار و گرفتگی عضلات ظاهر می‌شود. اما اگر مقدار این هورمون خیلی کم باشد، شخص دچار کاهش وزن، خستگی، ضعف عضلانی، درد شکم و اسهال خواهد شد. در بیماری فشارخون بالا میزان آلدسترون بیش از حد طبیعی می‌شود.
۱۰. اندازه گیری کورتیزول
کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق‌کلیوی ساخته می‌شود. این هورمون در تنظیم فشارخون و قند خون نقش موثری دارد. اگر مقدار آن از حد طبیعی بیشتر یا کمتر شده باشد، نشانه اختلال در غده فوق‌کلیوی است. با این آزمایش می‌توان بیماری‌های مربوط به غدد فوق‌کلیوی مانند سندروم کوشینگ یا آدیسون را تشخیص داد. یکی از علائم بیماری سندروم کوشینگ فشارخون و قند بالا است. به همین دلیل این آزمایش باید برای پیداکردن علت فشارخون بالا انجام شود.
اگر همراه با فشارخون بالا دچار دیابت هم هستید، بهتر است این آزمایش را انجام دهید تا سلامت غدد فوق‌کلیوی بررسی شود. برای تجویز این آزمایش می‌توانید از طریق سایت دکترتو با متخصص داخلی یا دکتر عمومی در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص داخلی، متخصص قلب و عروق و دکتر عمومی وجود دارد.
۱۱. نوار قلب
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام نوعی تست غیرتهاجمی است که سلامت قلب را بررسی می‌کند. از عوارض شایع فشارخون بالا می‌توان به حمله قلبی، ضخیم شدن دیواره قلب و سایر مشکلات قلبی اشاره کرد. در این آزمایش، فعالیت الکتریکی قلب روی کاغد ثبت شده تا هر مورد مشکوکی مانند آسیب به عضله قلب به طور دقیق بررسی شود.
۱۲. بررسی آنزیم کبدی
افزایش آنزیم‌های کبدی در خون نشانه مشکلات کبدی است. بیماری‌های کبدی با فشارخون بالا رابطه مستقیم دارند. فشارخون بالا می‌تواند باعث آسیب به کبد شود و در مقابل بیماری‌های کبدی مانند کبد چرب شخص را مستعد ابتلا به پرفشاری می‌کند. به همین دلیل در آزمایش عملکرد کبد باید سطح آنزیم‌های کبدی در خون بررسی شود. رایج‌ترین آنزیم‌هایی که در این آزمایش بررسی می‌شوند، عبارتند از:
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- آلانین ترانس آمیناز (ALT)
- آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT)
۱۳. بررسی عملکرد کلیه
آزمایش عملکرد کلیه برای بررسی میزان کارآمدی کلیه‌ها انجام می‌شود. این تست شامل آزمایش خون و نمونه ادرار ۲۴ ساعته است. در این آزمایش بررسی می‌شود که کلیه‌ها تا چه حد می‌توانند مواد زائد را پاک‌سازی کنند. فشارخون بالا و برخی بیماری‌های دیگر مانند دیابت می‌توانند تاثیر زیادی روی کلیه‌ها داشته باشند. به همین دلیل باید افرادی که دچار این عارضه هستند، از سلامت کلیه‌های خود مطمئن شوند. در این آزمایش میزان نیتروژن اوره خون، نرخ فیلتراسیون کلیه، کراتینین و آلبومین بررسی می‌شوند.
هزینه آزمایش فشار خون
هزینه چکاپ برای آزمایش فشار خون به فاکتورهای مورد بررسی بستگی دارد. به همین دلیل نمی‌توان برای آن قیمت دقیقی در نظر گرفت. ممکن است پزشک فقط چند آزمایش ضروری را تجویز کند و یا برای بررسی دقیق‌تر تمامی آزمایش‌های لازم را در نسخه بنویسد. اگر تحت پوشش بیمه هستید، بیمه مقداری از هزینه آزمایش را پوشش می‌دهد.
تست های آزمایشگاهی برای پرفشاری خون
در افرادی که دچار فشارخون بالا هستند، پزشک برای بررسی علت این عارضه و تشخیص آسیب‌هایی که فشارخون بالا وارد کرده است، آزمایش‌های زیر را تجویز می‌کند.
- آزمایش خون شامل اندازه‌گیری الکترولیت‌ها، نیتروژن اوره خون و سطح کراتینین
- پروفایل لیپیدی برای اندازه‌گیری سطح انواع کلسترول
- آزمایش‌هایی برای بررسی هورمون غده فوق‌کلیوی و غده تیروئید
- آزمایش ادرار برای بررسی الکترولیت‌ها و هورمون‌ها
- بررسی آسیب‌های چشمی
- سونوگرافی کلیه و سی‌تی‌اسکن شکم برای بررسی آسیب به کلیه‌ها و غدد فوق‌کلیوی
سوالات متداول شما
اگر دچار فشارخون بالا هستید یا در معرض خطر این بیماری قرار دارید، احتمالا پزشک برای شما آزمایش فشار خون را تجویز کرده است. در این شرایط شاید با سوالاتی در مورد نحوه انجام آزمایش و دیگر روش‌های اندازه‌گیری فشار خون روبرو شوید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه داده‌ایم.
چرا آزمایش فشار خون ضروری است؟در افرادی که مستعد فشارخون بالا یا دچار پرفشاری هستند، انجام این آزمایش ضروری است. آزمایش‌های چکاپ فشار خون برای بررسی علت بروز این بیماری و آسیب‌های ناشی از فشارخون بالا انجام می‌شوند.
نماد فشار خون در آزمایش چیست؟فشارخون با علامت BP مشخص می‌شود. این عدد برحسب میلی‌متر جیوه بوده و مقدار طبیعی آن باید فشار سیستولیک کمتر از ۱۲۰ و فشار دیاستولیک کمتر از ۸۰ باشد.
آزمایش فشار خون در بارداری لازم است؟در دوران بارداری باید فشارخون به طور مرتب بررسی شود. اگر شخص دچار فشارخون بالا باشد، برای تشخیص زودهنگام هر نوع بیماری باید چکاپ فشار خون انجام شود. یکی از عوارضی که برخی خانم‌ها در دوران بارداری با آن روبرو می‌شوند، فشارخون بالا در بارداری است.
تست فشار خون آنلاین چیست؟تست فشارخون آنلاین توسط اپلیکیشن‌هایی انجام می‌شود که روی گوشی موبایل نصب می‌شوند. این برنامه‌ها فشارخون، ضربان قلب و وزن بدن را اندازه‌گیری می‌کنند.
برای چکاپ فشارخون می توان به دستگاه های فشارسنج خانگی اطمینان کرد؟بعد از انجام آزمایش فشار خون مهم است که در خانه فشار خون را کنترل کنید. دستگاه‌های فشارسنج خانگی کمک می‌کنند تا تشخیص دهید، درمان موثر بوده است یا فشارخون بدتر شده است. از دستگاه معتبر و باکیفیت استفاده کنید. سالی یک بار دستگاه را به مطب پزشک ببرید تا صحت اندازه‌گیری آن مشخص شود.
برخی اپلیکیشن‌های سلامتی برای اندازه‌گیری فشارخون و ضربان قلب طراحی شده‌اند. با گذاشتن انگشت خود روی دوربین گوشی به‌راحتی می‌توانید فشارخون را اندازه‌گیری کنید.
چک کردن فشارخون در خانه ممکن است؟افرادی که دچار فشارخون بالا هستند، باید دستگاه فشارخون خانگی تهیه کنند و به طور منظم فشار خون را چک کنند. نحوه کار با این دستگاه‌ها ساده بوده و به‌راحتی می‌توان فشارخون را اندازه‌گیری کرد.
چند وقت یکبار باید برای آزمایش فشارخون اقدام کرد؟اگر دچار فشارخون بالا یا مستعد ابتلا به این بیماری هستید، حداقل باید هر ۵ سال یکبار این آزمایش را انجام دهید. در این مورد باید با پزشک مشورت کنید تا در صورت نیاز تعداد دفعات چکاپ فشارخون افزایش پیدا کند.
از چند سالگی برای چکاپ آزمایش خون اقدام کنم؟چکاپ‌های مربوط به فشارخون را می‌توان بعد از ۱۸ سالگی شروع کرد. البته برای افراد بالای ۴۰ سال که مستعد این بیماری هستند، ضرورت بیشتری دارد. افرادی که دچار فشارخون بالا نیستند و سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند، نیازی نیست، این چکاپ را انجام دهند.
در صورت دیدن چه علائمی لازم است چکاپ فشار خون بدهم؟اگر علائم مربوط به پرفشاری دارید، باید برای بررسی این عارضه و آسیب‌های آن به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش فشار خون تجویز شود. این علائم شامل خستگی، مشکلات بینایی، درد قفسه سینه، مشکل در تنفس تپش قلب نامنظم می‌شود.
در آزمایش خون، فشارخون با چه عددی و علامتی مشخص می شود؟فشارخون با علامت BP مشخص می‌شود. فشارخون با دو عدد مشخص می‌شود. عدد بالا نشانه فشار سیستولیک و عدد پایین نشانه فشار دیاستولیک است. فشارخون نرمال در افراد جوان حدود ۱۲۰ روی ۸۰ است.
برای تجویز چکاپ فشار خون به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر علائم مربوط به فشارخون بالا را تجربه می‌کنید یا دچار بیماری فشارخون بالا هستید، باید برای بررسی علت بروز این عارضه و آسیبی که به اندام‌های شما وارد شده است، به متخصص قلب و عروق، دکتر داخلی یا دکتر عمومی مراجعه کنید. پزشک پس از اندازه‌گیری فشار با دستگاه فشارخون برای شما آزمایش فشار خون را تجویز می‌کند.
در این آزمایش موارد مختلفی مانند تعداد سلول‌های خونی، هماتوکریت، نیتروژن اوره خون، قند خون، کلسیم، چربی و موارد دیگر بررسی می‌شوند. درصورتی‌که هر یک از این فاکتورها خارج از محدوده طبیعی باشند، پزشک آزمایش‌های تکمیلی دیگری را برای بررسی دقیق‌تر تجویز می‌کند.
