فاز جدید تعامل همسایگان
ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران، امروز برای دیداری رسمی راهی عمان میشود...
ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران، امروز برای دیداری رسمی راهی عمان میشود. این سفر در حالی صورت می‌گیرد که نگاهی به روابط میان دو کشور بیانگر اشتراکات دینی، فرهنگی، تاریخی و اقتصادی بسیاری است که زمینه ساز استمرار و توسعه مناسبات دو کشور از گذشته تا به امروز شده است. هیثم بن طارق آل سعید نیز که پس از سطان قابوس بر مسند پادشاهی عمان قرار گرفته همچون سلف خویش بر لزوم توسعه مناسبات میان دو کشور تاکید و توافقات بسیاری نیز میان طرفین به امضا رسیده است که تحقق آنها می‌تواند گامی موثر در رسیدن به روابطی در خور همسایگی باشد. نخستین مسئله در سفر امروز رئیس جمهور به عمان آنکه میتوان این سفر را ادامه دیپلماسی فعال و نتیجه محور دولت سیزدهم دانست که بر اساس اصل توسعه مناسبات با همسایگان صورت می‌گیرد. سفر به تاجیکستان، ترکمنستان ، روسیه و قطر نشان داد که ظرفیت‌های بسیاری میان همسایگان با محوریت همگرایی اقتصادی وجود دارد که در صورت فعال سازی آنها ضمن کاهش تنش‌ها و سوء تفاهمات می‌تواند مولفه ای مهم برای بی اثر کردن تحریم‌ها باشد. اجرای طرح سوآپ گازی میان ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان، توافقات در حوزه کشاورزی و انرژی با روسیه، توسعه طرح‌های مشترک میان ایران و تاجیکستان که دامنه آن به تولید پهپاد ابابیل در این کشور نیز رسیده است، توافقات با قطر برای نقش آفرینی فعال ایران در برگزاری جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ در این کشور نمودی از این دستاوردها می‌باشد.
بر این اساس سفر رئیسی به عمان را میتوان گامی مهم در ادامه این راه دانست بویژه اینکه در شرایط کنونی که جنگ افروزی غرب در اوکراین بر بحران غذایی و امنیتی در جهان افزوده است این تعاملات میان همسایگان بیش از پیش الزام آور می‌نماید.
دوم آنکه جمهوری اسلامی و عمان همواره به عنوان نقش آفرینانی موثر در تحولات منطقه ایفای نقش کرده اند. همکاری در باب تحولاتی همچون فلسطین و در سالهای اخیر تلاش مشترک برای پایان دادن به تجاوزگری ائتلف سعودی به یمن از نمودهای این همکاری‌ها است.
در همین حال عمان در چارچوب اصل میانجی‌گری که از گذشته در منطقه ایفا کرده است در پرونده‌هایی همچون زمینه سازی برای مذاکرات برجام و احیای آن و نیز تبادل زندانیان میان ایران و کشورهای غربی و نیز بهبود مذاکرات میان ایران و عربستان ایفای نقش داشته است. جمهوری اسلامی نیز در کنار حفظ ملاحظات و خطوط قرمز خویش در تعاملات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به این نقش آفرینی عمان احترام گذشته و با حسن نیت به آن نگریسته است که خود مولفه‌ای مهم در تعاملات دو کشور بوده است.
در این میان در مقطع کنونی هر چند این میانجی‌گری‌ها چندان مطرح نمی باشد اما بررسی تحولات مهم منطقه از مبارزه با تروریسم گرفته تا حمایت از فلسطین و رفع درد و رنج مردم یمن و بهبود مناسبات میان کشورهای منطقه از مولفه‌های مهم در این سفر می‌تواند باشد.
نکته مهم در این عرصه آن است که برخلاف ادعاهای برخی محافل رسانه ای بیگانه و عقبه داخلی آنها که سعی دارند تا رویکرد ایران را صرفا به چین و روسیه القا نمایند، تهران همواره بر همگاری با همه همسایگان از جمله کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تاکید داشته است که سفر رئیسی به قطر و عمان نمودی از این رویکرد تعاملاتی است. در همین حال ایران در سال ۱۳۹۷ طرح ابتکار صلح همرمز با محوریت همگرایی همسایگان خلیج فارس برای تحقق امنیت دست جمعی و بومی بدون حضور بیگانگان را مطرح نمود که در سفر رئیسی به عمان نیز می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
بر این اساس سفر رئیسی به عمان را میتوان گامی مهم در ادامه این راه دانست بویژه اینکه در شرایط کنونی که جنگ افروزی غرب در اوکراین بر بحران غذایی و امنیتی در جهان افزوده است این تعاملات میان همسایگان بیش از پیش الزام آور می‌نماید.
دوم آنکه جمهوری اسلامی و عمان همواره به عنوان نقش آفرینانی موثر در تحولات منطقه ایفای نقش کرده اند. همکاری در باب تحولاتی همچون فلسطین و در سالهای اخیر تلاش مشترک برای پایان دادن به تجاوزگری ائتلف سعودی به یمن از نمودهای این همکاری‌ها است.
در همین حال عمان در چارچوب اصل میانجی‌گری که از گذشته در منطقه ایفا کرده است در پرونده‌هایی همچون زمینه سازی برای مذاکرات برجام و احیای آن و نیز تبادل زندانیان میان ایران و کشورهای غربی و نیز بهبود مذاکرات میان ایران و عربستان ایفای نقش داشته است. جمهوری اسلامی نیز در کنار حفظ ملاحظات و خطوط قرمز خویش در تعاملات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به این نقش آفرینی عمان احترام گذشته و با حسن نیت به آن نگریسته است که خود مولفه‌ای مهم در تعاملات دو کشور بوده است.
در این میان در مقطع کنونی هر چند این میانجی‌گری‌ها چندان مطرح نمی باشد اما بررسی تحولات مهم منطقه از مبارزه با تروریسم گرفته تا حمایت از فلسطین و رفع درد و رنج مردم یمن و بهبود مناسبات میان کشورهای منطقه از مولفه‌های مهم در این سفر می‌تواند باشد.
نکته مهم در این عرصه آن است که برخلاف ادعاهای برخی محافل رسانه ای بیگانه و عقبه داخلی آنها که سعی دارند تا رویکرد ایران را صرفا به چین و روسیه القا نمایند، تهران همواره بر همگاری با همه همسایگان از جمله کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تاکید داشته است که سفر رئیسی به قطر و عمان نمودی از این رویکرد تعاملاتی است. در همین حال ایران در سال ۱۳۹۷ طرح ابتکار صلح همرمز با محوریت همگرایی همسایگان خلیج فارس برای تحقق امنیت دست جمعی و بومی بدون حضور بیگانگان را مطرح نمود که در سفر رئیسی به عمان نیز می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
