موزه چینی خانه اردبیل بیش از 400 سال قبل توسط شیخ بهایی طراحی شد تا مکانی امن برای نگهداری هدایای چینی شاه چین (شامل بشقاب، شمعدانی و کاسه) باشد که با هدف احیای راه ابریشم به شاه عباس اهدا شده بود. موزه چینی ها امروزه به عنوان یکی از دیدنی های اردبیل مورد توجه قرار گرفته است و علاقه‌مندان بسیاری از نقاط مختلف ایران برای دیدن این مجموعه راهی سفر به شهر اردبیل می‌شوند. خوب است بدانید که موزه چینی خانه اردبیل در بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی قرار دارد و به راحتی می‌توانید با گشت و گذار در این مجموعه با سلسله صفوی بیشتر آشنا شوید.
چینی خانه دارای چهار شاه نشین و طاق نماهای زیبا و نفیس از مقرنس گچی است. نقاشی ها، طلاکاری ها و هماهنگی رنگ ها با سطوح مقرنس از اسلیم ها و گل های زیبا شاهکاری به وجود آورده است که هر بیننده ای را به شگفت و حیرت وا می دارد.
بنای این تالار از استحکام فوق العاده ای برخوردار است. چینی خانه ۱۲۵۶۶ محفظه دارد که در همه آن ها چینی های اهدایی امپراتور چین به شاه عباس به مناسبت احیای جاده ابریشم و چینی هایی که از طرف دولت ایران به کشور چین سفارش شده بود، قرار داشته است. ظروف چینی پس از رسیدن به ایران توسط هنرمندان حکاک در اصفهان به مهر «بنده شاه ولایت عباس» ممهور شده و به اردبیل فرستاده می شد و در محفظه های تالار چینی خانه قرار می گرفت.
شاه عباس عادت داشت زمانی که برای استراحت یا چله نشینی به اردبیل سفر می کرد، در تالار چینی خانه اقامت کند و نه تنها از نقاشی های گل و بته ای این تالار لذت ببرد، بلکه یادگارهای همتای چینی اش را هم نظاره کند و احساس اقتدار بیشتری به دست آورد!
بر اساس روایت های مورخان، بعد از امضای عهدنامه ننگین ترکمن چای بیش از ۸۰۰ عدد از این ظروف چینی و حدود ۴ هزار جلد کتاب دست نویس ارزشمند با بسیاری از عتیقه جات مجموعه شیخ صفی الدین توسط ژنرال باسکویچ غارت شد که در حال حاضر تعدادی از این آثار در موزه آرمیتاژ و موزه دیگری در روسیه به نمایش گذاشته شده است.
معرفی چشمه درمانی آبگرم قره سویی (اعصاب سویی)
باقیمانده این چینی ها هم به موزه ملی در تهران و موزه های شیراز و اصفهان منتقل شده بود که در نهایت ۱۹ سال قبل، وقتی چینی خانه دوباره افتتاح شد تا این بار به عنوان موزه فعالیت خود را آغاز کند، به این موزه بازگردانده شدند.
در تالار چینی خانه علاوه بر ظروف چینی زیبا و گلدان های پرنقش و نگار، یک جلد قرآن نفیس به خط کوفی می بینید که از لحاظ قدمت تاریخی سومین قرآن نفیس در ایران است. این قرآن روی پوست آهو کتابت شده و عمر آن به بیش از ۱۱۰۰ سال پیش می‌رسد.
علاوه بر این، در موزه چینی خانه مهر سنگی سلاطین صفوی با شش اسم از اسما خداوند و گل های هشت پر به نشانه عرفان پادشاهان صفوی و دوازده پر به عنوان شیعه دوازده امامی بودن آنان، مجموعه ای از فرامین شاهان و سکه های نقره ای دوره صفوی دیده می شود.
برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز شهیدان ایرانی جنگ چالدران در این مکان دفن شده‌اند. چینی‌خانه، مسجد، جنت‌سرا، خانقاه، چله خانه، شهیدگاه و چراغ‌خانه از دیگر بخش‌های این مجموعه است. مجموعه‌ای که ساعت‌ها شما را متحیر خواهد کرد.
